Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

very swift

  • 1 praerapidus

    prae-răpĭdus, a, um, adj., very swift, very rapid (post-Aug.).
    I.
    Lit.:

    amnis,

    Sen. Apoc. 7, 2, v. 11:

    celeritas,

    id. Q. N. 1, 1, 1:

    gurges,

    Liv. 29, 32, 9:

    fluminum celeritas,

    Curt. 9, 4, 15:

    fuga,

    Sil. 16, 563.—
    II.
    Trop., very eager, very ardent:

    juvenis,

    Sil. 17, 180:

    fuga,

    id. 16, 564:

    ira,

    Sen. Ira, 1, 12, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > praerapidus

  • 2 prae-rapidus

        prae-rapidus adj.,    very swift, exceedingly rapid: gurges, L.: fluminum celeritas, Cu.

    Latin-English dictionary > prae-rapidus

  • 3 praeceler

    prae-cĕler, cĕlĕris, e, adj., very swift or quick (post-Aug.):

    viri cursu praeceleres,

    Stat. Th. 6, 550:

    vis,

    Plin. 9, 46, 70, § 153:

    fuga,

    id. 8, 23, 35, § 86.

    Lewis & Short latin dictionary > praeceler

  • 4 levis

    1.
    lĕvis, e, adj. [for leg-vis; Sanscr. laghu-s, little; cf. O. H. Germ. ring-i; Germ. gering; Gr. elachus], light in weight, not heavy (opp. gravis).
    I.
    Lit.:

    leviora corpora (opp. graviora),

    Lucr. 2, 227:

    aether,

    id. 5, 459:

    aura,

    id. 3, 196:

    levior quam pluma,

    Plaut. Men. 3, 2, 23:

    stipulae,

    Verg. G. 1, 289: armatura, light armor:

    levis armaturae Numidae,

    the light-armed Numidians, Caes. B. G. 2, 10; also, by metonymy, lightarmed troops; v. armatura, and cf.:

    sed haec fuerit nobis tamquam levis armaturae prima orationis excursio,

    Cic. Div. 2, 10 fin.; so,

    miles,

    a light-armed soldier, Liv. 8, 8; cf.

    of clothing: nudi, aut sagulo leves,

    Tac. G. 6:

    flebis in solo levis angiportu,

    Hor. C. 1, 25, 10.—Of the earth upon the dead:

    terraque securae sit super ossa levis,

    Tib. 2, 4, 50;

    esp. freq. on tombstones: sit tibi terra levis (abbreviated, S. T. T. L.): per leves populos,

    the shades, bodiless persons, Ov. M. 10, 14:

    virgaque levem coerces aurea turbam,

    Hor. C. 1, 10, 18.— Poet. with inf.: fessis leviora tolli Pergama Grais, a lighter burden, i. e. easier to be destroyed, Hor. C. 2, 4, 11.—
    B.
    Transf.
    1.
    Light of digestion, easy to digest (mostly poet. and post-Aug.):

    quae in aqua degunt, leviorem cibum praestant. Inter domesticas quadrupedes levissima suilla est, gravissima bubula,

    lightest of digestion, Cels. 1, 18:

    leves malvae,

    Hor. C. 1, 31, 16 (cf.:

    gravi Malvae salubres corpori,

    id. Epod. 2, 57).—
    2.
    Light in motion, swift, quick, fleet, nimble, rapid (syn.:

    agilis, alacer, pernix): ipsa (diva) levi fecit volitantem flamine currum (i. e. Argo),

    a quick, favorable wind, Cat. 64, 9; cf.:

    leves venti,

    Ov. M. 15, 346:

    flatus,

    Sil. 15, 162:

    currus,

    light, swift, Ov. M. 2, 150:

    levi deducens pollice filum,

    light, nimble, id. ib. 4, 36; so,

    pollex,

    id. ib. 6, 22:

    saltus,

    id. ib. 7, 767;

    3, 599: peltam pro parma fecit, ut ad motus concursusque essent leviores,

    Nep. Iphicr. 1:

    Messapus levis cursu,

    Verg. A. 12, 489:

    leves Parthi,

    id. G. 4, 314:

    equus,

    Val. Fl. 1, 389:

    Nympharumque leves cum Satyris chori,

    Hor. C. 1, 1, 31:

    quaere modos leviore plectro,

    nimbler, gayer, id. ib. 2, 1, 40:

    et levis erecta consurgit ad oscula plantā,

    Juv. 6, 507.—With inf. ( poet.):

    omnes ire leves,

    Sil. 16, 488:

    exsultare levis,

    id. 10, 605:

    levior discurrere,

    id. 4, 549:

    nullo levis terrore moveri,

    Claud. IV. Cons. Hon. 514:

    hora,

    fleeting, Ov. M. 15, 181:

    terra,

    light, thin soil, Verg. G. 2, 92:

    et ubi montana (loca) quod leviora et ideo salubriora,

    Varr. R. R. 1, 6, 3;

    so (opp graviora),

    id. ib. —
    3.
    Slight, trifling, small (mostly poet.): ignis, Ov. M. 3, 488:

    tactus,

    a slight, gentle touch, id. ib. 4, 180:

    strepitus,

    id. ib. 7, 840:

    stridor,

    id. ib. 4, 413.
    II.
    Trop.
    A.
    Without weight, i. e. of no consequence; hence, in gen., light, trifling, unimportant, inconsiderable, trivial, slight, little, petty, easy (class.):

    nunquam erit alienis gravis qui suis se concinnat levem,

    Plaut. Trin. 3, 2, 58:

    grave est nomen imperii atque id etiam in levi persona pertimescitur,

    Cic. Agr. 2, 17, 45:

    leve et infirmum,

    id. Rosc. Com. 2, 6: quae mihi ad spem obtinendae veritatis gravissima sunt;

    ad motum animi... leviora,

    id. Deiot. 2, 5:

    quod alia quaedam inania et levia conquiras,

    id. Planc. 26, 63:

    auditio,

    a light, unfounded report, Caes. B. G. 7, 42:

    cui res et pecunia levissima et existimatio sanctissima fuit semper,

    something very insignificant, Cic. Rosc. Com. 5, 15:

    dolor,

    id. Fin. 1, 12, 40:

    proelium,

    Caes. B. G. 7, 36:

    periculum,

    id. B. C. 3, 26:

    in aliquem merita,

    id. ib. 2, 32, 10:

    leviore de causa,

    id. B. G. 7, 4 fin.:

    praecordia levibus flagrantia causis,

    Juv. 13, 182:

    effutire leves indigna tragoedia versus,

    Hor. A. P. 231.—As subst.:

    in levi habitum,

    was made little of, was regarded as a trifle, Tac. H. 2, 21; id. A. 3, 54:

    levia sed nimium queror,

    Sen. Herc. Fur. 63:

    quid leviora loquor? Petr. poët. 134, 12: non est leve tot puerorum observare manus,

    no easy matter, Juv. 7, 240:

    quidquid levius putaris,

    easier, id. 10, 344.—
    (β).
    With gen. ( poet.):

    opum levior,

    Sil. 2, 102.—
    B.
    In disposition or character.
    1.
    Light, light-minded, capricious, fickle, inconstant, unreliable, false:

    homo levior quam pluma,

    Plaut. Men. 3, 2, 23:

    ne me leviorem erga te putes,

    id. Trin. 5, 2, 34:

    tu levior cortice,

    Hor. C. 3, 9, 22:

    vitium levium hominum atque fallacium,

    Cic. Lael. 25, 91:

    quidam saepe in parva pecunia perspiciuntur quam sint leves,

    id. ib. 17, 63:

    leves ac nummarii judices,

    id. Clu. 28, 75:

    sit precor illa levis,

    Tib. 1, 6, 56:

    levi brachio aliquid agere,

    Cic. Att. 4, 16, 6:

    quid levius aut turpius,

    Caes. B. G. 5, 28 fin.:

    auctor,

    Liv. 5, 15:

    leves amicitiae,

    Cic. Lael. 26, 100:

    spes,

    vain, empty, Hor. Ep. 1, 5, 8:

    leviores mores,

    Ulp. Fragm. 6, 12.—
    2.
    Mild, gentle, pleasant (rare):

    quos qui leviore nomine appellant, percussores vocant,

    Cic. Rosc. Am. 33, 93; and:

    levior reprehensio,

    id. Ac. 2, 32, 102:

    tandem eo, quod levissimum videbatur, decursum est,

    the gentlest, mildest, Liv. 5, 23 fin.:

    nec leves somnos timor aut cupido Sordidus aufert,

    Hor. C. 2, 16, 15; id. Epod. 2, 28:

    exsilium,

    mild, tolerable, Suet. Aug. 51.—Hence, adv.: lĕ-vĭter, lightly, not heavily.
    1.
    Lit. (rare):

    armati,

    light-armed, Curt. 4, 13.—Of the blow of a weapon:

    levius casura pila sperabat,

    Caes. B. C. 3, 92, 2.—
    2.
    Trop.
    a.
    Slightly, a little, not much, somewhat:

    leviter densae nubes,

    Lucr. 6, 248:

    inflexum bacillum,

    Cic. Div. 1, 17, 30:

    genae leviter eminentes (al. leniter),

    id. N. D. 2, 57, 143:

    qui (medici) leviter aegrotantes leniter curant, gravioribus autem morbis, etc.,

    id. Off. 1, 24, 83:

    saucius,

    id. Inv. 2, 51, 154:

    non leviter lucra liguriens,

    id. Verr. 2, 3, 76, § 177:

    agnoscere aliquid,

    id. Fin. 2, 11, 33:

    eruditus,

    id. de Or. 3, 6, 24.— Comp.:

    quanto constantior idem In vitiis, tanto levius miser,

    so much less, Hor. S. 2, 7, 18:

    dolere,

    Ov. P. 1, 9, 30.— Sup.:

    ut levissime dicam,

    to express it in the mildest manner, Cic. Cat. 3, 7 fin.
    b.
    Easily, lightly, without difficulty, with equanimity:

    id eo levius ferendum est, quod, etc.,

    Cic. Fam. 4, 3, 2; cf.:

    sed levissime feram, si, etc.,

    id. Prov. Cons. 20, 47; Liv. 29, 9.— Comp.:

    levius torquetis Arachne,

    more dexterously, Juv. 2, 56.
    2.
    lēvis (erroneously laevis), e, adj. [Gr. leios, leuros], smooth, smoothed, not rough, opp. asper (class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    corpuscula quaedam levia, alia aspera, etc.,

    Cic. N. D. 1, 24, 66:

    in locis (spectatur): leves an asperi,

    id. Part. Or. 10, 36:

    Deus levem eum (mundum) fecit et undique aequabilem,

    id. Univ. 6:

    pocula,

    smooth, shining, Verg. A. 5, 91:

    pharetrae,

    id. ib. 5, 558:

    brassica,

    Cato, R. R. 15, 7:

    levissima corpora,

    Lucr. 4, 659:

    coma pectine levis,

    Ov. M. 12, 409:

    nascunturque leves per digitos umerosque plumae,

    Hor. C. 2, 20, 11:

    levior assiduo detritis aequore conchis,

    Ov. M. 13, 792: inimicus pumice levis, rubbed (cf. pumicatus), Juv. 9, 95.— Poet.: levi cum sanguine Nisus labitur infelix, slippery, [p. 1055] Verg. A. 5, 328:

    levis Juventas ( = imberbis),

    smooth, without hair, beardless, Hor. C. 2, 11, 6; so,

    ora,

    Tib. 1, 9 (8), 31:

    crura,

    Juv. 8, 115:

    sponsus,

    id. 3, 111:

    caput,

    id. 10, 199; 2, 12; hence, also, poet. for youthful, delicate, beautiful:

    pectus,

    Verg. A. 11, 40:

    frons,

    id. E. 6, 51:

    umeri,

    id. A. 7, 815:

    colla,

    Ov. M. 10, 698.—Also, finely dressed, spruce, effeminate:

    vir,

    Ov. A. A. 3, 437; Pers. 1, 82: argentum, smooth, not engraved or chased, Juv. 14, 62.—In neutr. absol.:

    externi ne quid valeat per leve morari,

    smoothness, Hor. S. 2, 7, 87; so,

    per leve,

    Pers. 1, 64:

    per levia,

    Aus. Idyll. 16, 4.—
    B.
    Transf., rubbed smooth, ground down, softened, soft (rare), Scrib. Comp. 228; Cels. 2, 8.—
    II.
    Trop., of speech, smooth, flowing (rare but class.):

    oratio (opp. aspera),

    Cic. Or. 5 fin.; so,

    levis verborum concursus (opp. asper),

    id. de Or. 3, 43, 171:

    levis et aspera (vox),

    Quint. 11, 3, 15:

    levis et quadrata compositio,

    id. 2, 5, 9:

    levia ac nitida,

    id. 5, 12, 18:

    (aures) fragosis offenduntur et levibus mulcentur,

    id. 9, 4, 116.— Adv. does not occur.

    Lewis & Short latin dictionary > levis

  • 5 perceler

    per-cĕler, celĕris, adj., very quick or swift:

    interitus,

    Cic. Cael. 24, 58.— Adv.: percĕlerĭter, very quickly, very soon, Cic. Fam. 6, 12, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > perceler

  • 6 perceleriter

    per-cĕler, celĕris, adj., very quick or swift:

    interitus,

    Cic. Cael. 24, 58.— Adv.: percĕlerĭter, very quickly, very soon, Cic. Fam. 6, 12, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > perceleriter

  • 7 cieo

    cĭĕo, cīvi, cĭtum, 2 (from the primitive form cĭo, cīre, prevailing in the compounds accio, excio, etc. (cf. Prisc. pp. 865, 905, and 908 P.), are also found: pres. cio, Mart. 4, 90, 4:

    cit,

    Verg. Cul. 201; Col. 6, 5, 1 Schneid.:

    cimus,

    Lucr. 1, 213; 5, 211:

    ciunt,

    Lact. Ep. 4 dub.:

    ciant,

    App. Flor. 2, n. 17, p. 358; Mart. Cap. 1, § 91: ciuntur, id. de Mundo, 22, p. 67), v. a. [kindr. with kiô, to go; and by the addition of the causative signif. like kineô, causative from kiô; v. 1. ci.].
    I.
    Lit., to put in motion; hence, to move, stir, shake (syn.: moveo, commoveo, concito, excito al.;

    class. in prose and poetry): calcem,

    to make a move in the game of chess, Plaut. Poen. 4, 2, 86:

    natura omnia ciens et agitans,

    Cic. N. D. 3, 11, 27: inanimum est omne, quod pulsu agitatur externo;

    quod autem est animal, id motu cietur interiore et suo,

    id. Tusc. 1, 23, 54 (for which, in the same chapter, several times movere; cf. also id. N. D. 2, 9, 23):

    remos,

    Stat. Th. 6, 801:

    imo Nereus ciet aequora fundo,

    stirs up, Verg. A. 2, 419:

    puppes sinistrorsum citae,

    Hor. Epod. 9, 20.—
    B.
    In judic. lang. t. t.:

    ciere erctum (lit. to put in motion, i. e.),

    to divide the inheritance, Cic. de Or. 1, 56, 237; cf. erctum.—
    C.
    Trop., to put in motion, to rouse up, disturb: natura maris per se immobilis est, et venti et aurae cient, Liv. 28, 27, 11:

    saltum canibus ciere,

    Lucr. 5, 1250: fontes et stagna, Cic. poët. ap. Cic. Div. 1, 9, 15:

    tonitru caelum omne ciebo,

    Verg. A. 4, 122:

    loca sonitu cientur,

    Lucr. 4, 608; cf.:

    reboat raucum regio cita barbara bombum,

    id. 4, 544 Lachm. N. cr.
    II.
    With reference to the terminus ad quem, to move, excite, or call to ( poet. or in Aug. and post-Aug. prose for the common accire):

    ad sese aliquem,

    Cat. 68, 88:

    ad arma,

    Liv. 5, 47, 4; Sil. 7, 43:

    in pugnam,

    id. 4, 272:

    armatos ad pugnam,

    Vell. 2, 6, 6:

    aere ciere viros,

    Verg. A. 6, 165:

    quos e proximis coloniis ejus rei fama civerat,

    Tac. A. 15, 33:

    aliquem in aliquem,

    id. H. 1, 84, 5:

    ab ultimis subsidiis cietur miles (sc. in primam aciem),

    Liv. 9, 39, 8:

    ille cieri Narcissum postulat,

    Tac. A. 11, 30.—
    B.
    To call upon for help, to invoke; of invoking superior beings:

    nocturnos manes,

    Verg. A. 4, 490:

    luctificam Alecto dirarum ab sede sororum,

    id. ib. 7, 325:

    vipereasque ciet Stygiā de valle sorores (i. e. Furias),

    Ov. M. 6, 662:

    numina nota ciens,

    Val. Fl. 4, 549:

    foedera et deos,

    Liv. 22, 14, 7.—
    C.
    In gen., to call upon any one by name, to mention by name:

    erum,

    Plaut. Bacch. 3, 3, 11:

    comites magnā voce,

    Lucr. 4, 578:

    animamque sepulcro Condimus et magnā supremum voce ciemus,

    Verg. A. 3, 68:

    lamentatione flebili majores suos ciens ipsumque Pompeium,

    Tac. A. 3, 23:

    singulos nomine,

    id. ib. 2, 81; so Suet. Ner. 46: triumphum nomine ciere, i. e. to call Io triumphe! Liv. 45, 38, 12.—Hence,
    2.
    In a civil sense: patrem, to name one ' s father, i. e. show one ' s free birth, Liv. 10, 8, 10.—
    III.
    To put any course of action in progress or any passion in motion, i. e. to excite, stimulate, rouse, to produce, effect, cause, occasion, begin (very freq., esp. in poetry):

    solis uti varios cursus lunaeque meatus Noscere possemus quae vis et causa cierent,

    Lucr. 5, 773:

    motus,

    id. 3, 379; Cic. Tusc. 1, 10, 20:

    varias voces,

    Lucr. 5, 1059:

    lamenta virum commoliri atque ciere,

    id. 6, 242 Lachm. N. cr.:

    tinnitus aere,

    Cat. 64, 262; Verg. G. 4, 64 (cie tinnitus):

    singultus ore,

    Cat. 64, 131:

    gemitus,

    Verg. G. 3, 517:

    fletus,

    id. A. 3, 344:

    lacrimas,

    id. ib. 6, 468:

    mugitus,

    id. ib. 12, 103:

    murmur,

    id. G. 1, 110; Liv. 9, 7, 3:

    bellum,

    id. 5, 37, 2; Vell. 2, 54; Tac. H. 3, 41 fin.; Verg. A. 1, 541:

    belli simulacra,

    id. ib. 5, 674:

    seditiones,

    Liv. 4, 52, 2:

    tumultum,

    id. 28, 17, 16; 41, 24, 18:

    vires intimas molemque belli,

    Tac. A. 15, 2 fin.; cf. id. H. 3, 1:

    pugnam,

    Liv. 1, 12, 2; 2, 47, 1; 9, 22, 7; Tac. A. 3, 41:

    proelium,

    Liv. 2, 19, 10; 4, 33, 3; 7, 33, 12;

    10, 28, 8: Martem,

    Verg. A. 9, 766:

    acies, stragem,

    id. ib. 6, 829; cf. Liv. 22, 39, 7:

    rixam,

    Vell. 1, 2 al. —
    B.
    In medic.:

    alvum,

    to cause evacuation, Plin. 20, 9, 38, § 96:

    urinam,

    id. 27, 7, 28, § 48:

    menses,

    to cause menstruation, id. 26, 15, 90, § 151 sq. al.—Hence, cĭtus, a, um, P. a., lit. put in motion; hence, quick, swift, rapid (opp. tardus, Cic. de Or. 3, 57, 216; Sall. C. 15, 5; class.; esp. freq. in poetry;

    rare in Cic.): ad scribendum citus,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 86:

    quod jubeat citis quadrigis citius properet persequi,

    id. Aul. 4, 1, 14; Verg. A. 8, 642:

    bigae,

    Cat. 55, 26:

    puppis,

    id. 64, 6; Tib. 4, 1, 69:

    classis,

    Hor. C. 1, 37, 24:

    navis,

    Ov. M. 15, 732; Tac. A. 2, 6:

    axis,

    Ov. M. 2, 75:

    fugae,

    id. ib. 1, 543:

    plantae,

    id. ib. 10, 591:

    incessus,

    Sall. C. 15, 5:

    via,

    Liv. 33, 48, 1:

    venator,

    Hor. C. 1, 37, 18:

    cum militibus,

    Tac. A. 11, 1:

    legionibus,

    id. ib. 14, 26:

    agmine,

    id. ib. 1, 63;

    4, 25: cohortes,

    id. ib. 12, 31:

    mors,

    Hor. C. 2, 16, 29; id. S. 1, 1, 8:

    pes, i. e. iambus,

    id. A. P. 252.— Comp.: nullam ego rem citiorem apud homines esse quam famam reor, Plaut. Fragm. ap. Fest. p. 61 Müll.; Val. Max. 3, 8, ext. 1.— Sup., Quint. 6, 4, 14 dub.; v. Spald. and Zumpt in h. l.—
    B.
    In the poets very freq. (also a few times in Tac.) instead of the adv. cito:

    citi ad aedis venimus Circae, Liv. And. ap. Fest. s. v. topper, p. 352, 6 Müll.: equites parent citi,

    Plaut. Am. 1, 1, 88; id. Stich. 2, 2, 70; Lucr. 1, 386:

    somnus fugiens citus abiit,

    Cat. 63, 42: solvite vela citi, Verg, A. 4, 574; cf. id. ib. 9, 37; 12, 425; Hor. S. 1, 10, 92; cf. id. C. 3, 7, 27:

    ite citi,

    Ov. M. 3, 562; Tac. H. 2, 40:

    si citi advenissent,

    id. A. 12, 12.—Hence,
    1.
    cĭto, adv.
    a.
    Quickly, speedily, soon (freq. in prose and poetry of all periods):

    quam tarda es! non vis citius progredi?

    Phaedr. 3, 6, 2; [p. 331] Plaut. Mil. 2, 6, 44:

    eloquere,

    id. Cist. 4, 2, 83:

    abi cito et suspende te,

    Ter. And. 1, 5, 20; 3, 1, 16:

    labascit victus uno verbo: quam cito!

    id. Eun. 1, 2, 98:

    quod eum negasti, qui non cito quid didicisset, umquam omnino posse perdiscere,

    Cic. de Or. 3, 36, 146; cf. Hor. A. P. 335; Quint. 12, 8, 3; 11, 2, 2; 10, 6, 2:

    non multum praestant sed cito,

    id. 1, 3, 4 et saep.: sat cito si sat bene, a moral saying of Cato in Hier. Ep. 66, n. 9:

    cito rumpes arcum, semper si tensum habueris,

    Phaedr. 3, 14, 10:

    ad paenitendum properat cito qui judicat, Publ. Syr. Sent. 6: scribere,

    Quint. 10, 3, 10:

    nimis cito diligere,

    Cic. Lael. 21, 78:

    cito absolvere, tarde condemnare,

    id. Verr. 2, 1, 9, § 26.— Comp.:

    citius,

    Plaut. Aul. 4, 1, 14; Pers. 3, 3, 31; Ter. Eun. 3, 5, 23; Lucr. 1, 557; 2, 34; Cic. Sen. 2, 4:

    Noto citius, Verg.A.5, 242 et saep.: dicto,

    Hor. S. 2, 2, 80; Verg. A. 1, 142:

    supremā die, i. e. ante supremam diem,

    Hor. C. 1, 13, 20:

    serius aut citius sedem properamus ad unam (for which serius ocius,

    id. ib. 2, 3, 26), sooner or later, Ov. M. 10, 33.— Sup.:

    citissime,

    Caes. B. G. 4, 33 fin. al.—
    b.
    With the negative, sometimes equivalent to non facile, not easily (cf. the Gr. tacha):

    haud cito,

    Ter. Ad. 3, 3, 89:

    neque verbis aptiorem cito alium dixerim, neque sententiis crebriorem,

    Cic. Brut. 76, 264: quem tu non tam cito rhetorem dixisses quam politikon, id. ib. § 265.—
    c.
    Sometimes in comp. without the negative, = potius, sooner, rather:

    ut citius diceres, etc.,

    Cic. Brut. 67, 238 fin.:

    citius dixerim, jactasse se aliquos, etc.,

    id. Phil. 2, 11, 25; id. Fam. 5, 2, 10; id. Off. 1, 18, 59; Hor. S. 2, 5, 35.—
    * 2.
    cĭtē, quickly, Scrib. Comp. 198.

    Lewis & Short latin dictionary > cieo

  • 8 acer

    1.
    ăcer, ĕris, n. [kindred with Germ. Ahorn] (f. Serv. ap. Prisc. p. 698 P.), the maple-tree, Plin. 16, 15, 26, § 66 sq.—
    II.
    Transf., the wood of the maple-tree, maplewood, used, on account of its hardness and firmness, for writing-tablets, Plin. 33, 11, 52, § 146; Ov. Am. 1, 11, 28.
    2.
    ācer, cris, cre, adj. (m. acris, Enn.; f. acer, Naev. and Enn.; acrus, a um, Pall.; Veg.; cf. Charis. 63 and 93 P.) [cf. akis, akôn, akmê, akros, ôkus, oxus; Sanscr. acan = dart, acus = swift; Germ. Ecke; Engl. edge, to egg; and with change of quantity, ăcus, acuo, ăceo, ăcies, ăcerbus], sharp, pointed, piercing, and the like.
    I.
    Prop., of the senses and things affecting them, sharp, dazzling, stinging, pungent, fine, piercing:

    praestans valetudine, viribus, formā, acerrimis integerrimisque sensibus,

    Cic. Tusc. 5, 15, 45. So,
    a.
    Of the sight:

    acerrimus sensus videndi,

    Cic. de Or. 2, 87, 357:

    acres oculi,

    id. Planc. 27:

    splendor,

    Lucr. 4, 304:

    quidam colores ruboris acerrimi,

    Sen. Q. N. 1, 14 al. —
    b.
    Of the hearing:

    voce increpet acri?

    Lucr. 3, 953:

    aurium mensura, quod est acrius judicium et certius,

    Cic. de Or. 3, 47:

    acrem flammae sonitum,

    Verg. G. 4, 409:

    acri tibiā,

    Hor. C. 1, 12, 1.—
    c.
    Of smell, Lucr. 4, 122:

    exstinctum lumen acri nidore offendit nares,

    id. 6, 792; cf. ib. 1216:

    unguentis minus diu delectemur summa et acerrima suavitate conditis, quam his moderatis,

    Cic. de Or. 3, 25, 99:

    odor,

    Plin. 12, 17, 40.—
    d.
    Of taste: ut vitet acria, ut est sinapi, cepa, allium, Var. ap. Non. 201, 13:

    acres humores,

    sharp juices, Cic. N. D. 2, 23:

    lactuca innatat acri stomacho,

    an acid stomach, Hor. S. 2, 4, 59; cf. ib. 2, 8, 7:

    dulcibus cibis acres acutosque miscere,

    Plin. Ep. 7, 3 al. —
    e.
    Of sensation in its widest extent: aestatem auctumnus sequitur, post acer hiems fit, sharp, severe, Enn. ap. Prisc. p. 647 P. (Ann. v. 406 ed. Vahl.—cf. Lucr. 3, 20; 4, 261); and so Hor.: solvitur acris hiems, C. 1. 4, 1. —
    B.
    Of the internal states of the human system, violent, sharp, severe, gnawing:

    fames, Naev. ap. Prisc. l. l. (B. Punic. p. 18 ed. Vahl.): somnus, Enn. ap. Prisc. l. l. (Ann. v. 369): morbus,

    Plaut. Men. 5, 2, 119:

    dolor,

    Lucr. 6, 650:

    sitis,

    Tib. 1, 3, 77 al.
    II.
    Of the states of mind: violent, vehement, passionate, consuming: mors amici subigit, quae mihi est senium multo acerrimum, Att. ap. Non. 2, 22:

    acri ira percitus,

    Lucr. 5, 400: cf. 3, 312;

    6, 754 (on the contrary, 5, 1194: iras acerbas): acres curae,

    Lucr. 3, 463, and Var. ap. Non. 241:

    luctus,

    ib. 87:

    dolor,

    Verg. A. 7, 291:

    metus,

    Lucr. 6, 1211; Verg. A. 1, 362:

    amor,

    Tib. 2, 6, 15:

    acrior ad Venerem cupido,

    Curt. 6, 5 al. (Among unpleasant sensations, acer designates a piercing, wounding by sharpness; but acerbus the rough, harsh, repugnant, repulsive.)—
    B.
    Applied to the intellectual qualities, subtle, acute, penetrating, sagacious, shrewd:

    acrem irritat virtutem animi,

    Lucr. 1, 70:

    acri judicio perpende,

    id. 2, 1041:

    memoria,

    strong, retentive, Cic. de Or. 2, 87:

    vir acri ingenio,

    id. Or. 5; cf. id. Sest. 20 al. —
    C.
    Applied to moral qualities.
    1.
    In a good sense, active, ardent, eager, spirited, brave, zealous:

    milites,

    Cic. Cat. 2, 10:

    civis acerrimus,

    an ardent patriot, id. Fam. 10, 28:

    defensor,

    id. ib. 1, 1:

    studio acriore esse,

    id. de Or. 1, 21:

    jam tum acer curas venientem extendit in annum rusticus,

    Verg. G. 2, 405 al. —
    2.
    In a bad sense, violent, hasty, hot, passionate, fierce, severe (very freq.):

    uxor acerrima,

    enraged, angry, Plaut. Merc. 4, 4, 56; Ter. Ph. 2, 1, 32:

    dominos acres,

    Lucr. 6, 63; Nep. Tim. 3, 5; cf. Bremi Nep. Eum. 11, 1. Also, of animals, Lucr. 4, 421; 5, 860; Verg. A. 4, 156; Hor. Epod. 12, 6; 2, 31; Nep. Eum. 11, 1. —
    D.
    Of abstract things (mostly poet.), Ter. Ph. 2, 2, 32:

    egestas,

    Lucr. 3, 65:

    poenas,

    id. 6, 72:

    impetus,

    ib. 128; 392:

    acerrimum bellum,

    Cic. Balb. 6:

    nox acerrima atque acerbissima,

    id. Sull. 18:

    acrius supplicium,

    id. Cat. 1, 1; in Quint.: acres syllabae, which proceed from short to long, 9, 4.—Acer is constr. with abl., and also (esp. in the histt. of the silv. age) with gen., Vell. 1, 13; Tac. H. 2, 5 al.; cf. Ramsh. § 107, 6 note. With in, Cic. Fam. 8, 15; with inf., Sil. 3, 338.— Adv.: ācrĭter, sharply, strongly, vehemently, eagerly, zealously, etc., in all the signif. of the adj., Plaut. Cist. 1, 1, 110; id. Ps. 1, 3, 39; Lucr. 6, 783; Cic. Tusc. 1, 30 al.— Comp., Lucr. 3, 54; 5, 1147; Hor. S. 2, 3, 92; Tac. A. 6, 45; 13, 3.— Sup., Cic. Fl. 11; id. Fam. 10, 28; 15, 4.—Also, ācre, Sall. Fragm. ap. Non. p. 132, 25; App. M. 10, 32; and perh. Pers. 4, 34.

    Lewis & Short latin dictionary > acer

  • 9 concito

    concĭto, āvi, ātum, 1, v. freq. a. [concieo], to move violently, to put in violent or quick motion, to stir up, rouse up, excite, incite, shake.
    I.
    Prop. (thus most freq. in the poets and histt.):

    artus,

    Lucr. 3, 292; 3, 301:

    equum calcaribus,

    Liv. 2, 6, 8; cf.:

    equum in aliquem,

    Nep. Pelop. 5, 4:

    concitant equos permittuntque in hostem,

    Liv. 3, 61, 8:

    equos adversos,

    id. 8, 7, 9; cf. also under P. a.:

    naves quantā maximā celeritate poterat,

    id. 36, 44, 4; cf.:

    classem concitatam remis,

    id. 30, 25, 8; 37, 11, 10:

    navem remis,

    Curt. 4, 3, 2:

    in alteram (navem) quinqueremis eadem concitata,

    id. 4, 4, 7:

    agmen,

    Ov. M. 14, 239:

    omne nemus,

    id. F. 1, 436:

    feras,

    id. ib. 2, 286:

    tela,

    Liv. 34, 39, 3:

    eversas Eurus aquas,

    Ov. H. 7, 42; cf.:

    mare aeriore vento,

    Curt. 4, 3, 17:

    graves pluvias,

    Ov. F. 2, 72:

    se in hostem,

    Liv. 8, 39, 7; cf.:

    se in Teucros alis (Alecto),

    Verg. A. 7, 476:

    se in fugam,

    to take to flight, Liv. 22, 17, 6; cf.:

    se fugā in aliquem locum,

    Val. Fl. 3, 383.—
    II.
    Trop. (class. and very freq. in prose and poetry).
    A.
    Aliquem, to rouse, urge, impel one to any act, feeling, etc., to move strongly, to influence, stir up, instigate, etc.; constr. with acc. pers. and ad, in, adversus, the inf. and absol.
    (α).
    With ad and a subst., gerund, or gerundive:

    concitari ad studium cognoscendae percipiendaeque virtutis,

    Cic. de Or. 1, 47, 204; cf.:

    concitatus ad philosophiam studio,

    id. Brut. 89, 306:

    judicem ad fortiter judicandum,

    Quint. 6, 1, 20:

    victum ad depellendam ignominiam,

    id. 1, 2, 24:

    nos ad quaerendum,

    id. 10, 2, 5:

    omnem Galliam ad nostrum auxilium,

    Caes. B. G. 7, 77:

    multitudinem ad arma,

    id. ib. 7, 42 fin.; cf.: cessantes ad arma, * Hor. C. 1, 35, 16: colonias ad audendum aliquid, Suet. Caes. 8:

    ad convicia,

    id. Tib. 54:

    ad despiciendam vitam,

    id. Oth. 10.—
    (β).
    With in:

    qui in iram concitat se,

    Quint. 6, 2, 27; cf. Cic. Verr. 2, 3, 3, § 6.—
    (γ).
    With adversus:

    Etruriam omnem adversus nos,

    Liv. 5, 4, 14:

    exercitum adversus regem,

    id. 1, 59, 12.—
    * (δ).
    With inf.:

    quae vos dementia concitat captam dimittere Trojam?

    Ov. M. 13, 226.—
    (ε).
    Absol., both with and without abl.:

    te ipsum animi quodam impetu concitatum,

    Cic. Mur. 31, 65; so,

    uxorem dolore,

    id. Scaur. 6, 9 (Fragm. ap. Prisc. p. 689 P.):

    aliquem injuriis,

    Sall. C. 35, 3:

    multitudinem fallaci spe,

    Liv. 6, 15, 6:

    familiam seditionibus,

    Col. 1, 8, 18:

    aliquem aliquo adfectu,

    Quint. 10, 7, 15:

    irā,

    Liv. 23, 7, 7; 42, 59, 2; Quint. 6, 3, 46; Liv. 7, 8, 3:

    aspectu pignorum suorum concitari,

    Tac. Agr. 38; Cic. Verr. 2, 3, 3, § 6:

    quo enim spectat illud... nisi ut opifices concitentur?

    should be excited to sedition, id. Ac. 2, 47, 144; cf. id. Fl. 8, 18 sq.; Asin. ap. Cic. Fam. 10, 33, 4; cf.

    servitia,

    Sall. C. 46, 3:

    multitudinem,

    Nep. Arist. 1, 3:

    suos,

    Caes. B. G. 5, 26:

    judices (opp. flectere),

    Quint. 6, 1, 9; cf.

    (opp. placare),

    id. 11, 3, 170;

    (opp. mitigare),

    id. 3, 4, 3; 4, 2, 9; 6, 2, 12:

    concitare animos ac remittere,

    id. 9, 4, 11:

    tuas aures de nobis,

    Prop. 3 (4), 15, 45.—
    B.
    Aliquid, to rouse, excite, cause, occasion, produce any action, passion, evil, etc.:

    bellum,

    Cic. Fam. 15, 4, 6; Hirt. B. G. 8, 22; Nep. Ham. 4, 3; Liv. 5, 5, 11; Flor. 4, 5, 1 al.; cf.:

    bellum Romanis,

    Liv. 35, 12, 18:

    quantas turbas mihi,

    Sall. H. 3, 61, 11 Dietsch; cf.:

    quantam pugnam mihi,

    Quint. 10, 1, 105:

    lacrimas totius populi Romani,

    id. 11, 3,:

    misericordiam populi,

    Cic. de Or. 1, 53, 227:

    odium (just before, commovere odium),

    id. Inv. 1, 54, 105; cf. id. ib. 1, 53, 100:

    invidiam in te ex illis rebus,

    id. Verr. 2, 5, 8, § 21:

    invidiam, odium, iram,

    Quint. 6, 1, 14:

    iram (opp. lenire),

    id. 3, 8, 12:

    risum,

    Cic. de Or. 2, 58, 235:

    seditionem ac discordiam,

    id. Mur. 39, 83:

    tumultum,

    Caes. B. C. 3, 18; Liv. 38, 33, 7:

    aspera iambis maxime concitantur,

    Quint. 9, 4, 136:

    error vanis concitatus imaginibus,

    Val. Max. 9, 9 init.:

    morbos,

    Cels. 2, 13:

    pituitam,

    id. 6, 6, 15:

    somnum,

    Plin. 20, 17, 73, § 189.—Hence, concĭtātus, a, um, P. a.
    A.
    (Acc. to I.) Violently moved, i. e. rapid, swift, quick:

    equo concitato ad hostem vehitur,

    at full speed, Nep. Dat. 4 fin. (more freq. citato equo; v. 2. cito, P. a.):

    quam concitatissimos equos immittere jubet,

    Liv. 35, 5, 8:

    conversio caeli concitatior,

    Cic. Rep. 6, 18, 18; so,

    cursu,

    Liv. 35, 29, 6:

    concitatissimus corporis motus,

    Quint. 2, 11, 4.—
    B.
    (Acc. to II.) Roused up, excited, vehement, ardent (freq. in Quint.):

    testimonia non concitatae contionis sed jurati senatūs,

    Cic. Fl. 7, 17:

    (in comoediis pater) interim concitatus, interim lenis est,

    Quint. 11, 3, 74:

    adfectus (opp. mites atque compositi),

    id. 6, 2, 9; cf.

    opp. flebiles,

    id. 11, 3, 162:

    animus an remissus,

    id. 3, 9, 7:

    causae,

    id. 11, 1, 3:

    oratio,

    id. 3, 8, 58 and 60:

    sententiae,

    id. 12, 9, 3; 10, 1, 44:

    erectā et concitatā voce (opp. summissā atque contractā),

    id. 11, 3, 175:

    Lucanus ardens et concitatus,

    id. 10, 1, 91.— Comp.:

    concitatior accidens clamor,

    Liv. 10, 5, 2; Quint. 2, 15, 28; 8, 3, 14.—Hence, concĭtātē, adv. (not in Cic.).
    1.
    (Acc. to 1.) Quickly, rapidly:

    agitur pecus,

    Col. 6, 6, 4.—
    2.
    (Acc. to 2.) Impetuously, ardently (most freq. in Quint.):

    dicere,

    Quint. 8, 3, 40; 10, 2, 23; 11, 3, 23;

    12, 10, 71: itur,

    id. 11, 3, 133.— Comp.:

    dicere,

    Quint. 1, 8, 1; 3, 8, 68; 9, 4, 130:

    movere adfectus,

    id. 12, 10, 26.—
    * Sup.: raperet ventus, Aug. Civ. Dei, 5, 26.

    Lewis & Short latin dictionary > concito

  • 10 equus

    ĕquus, i ( gen. plur. equūm, Verg. G. 2, 542; Stat. Th. 4, 409 al.), m. [Sanscr. acvas; Gr. hippos (ikkos); cf. Epŏna; root, ak-, to be sharp or swift; cf. Gr. akros, ôkus; Lat. acus, ocior], a horse, steed, charger.
    I.
    Prop.
    A.
    In gen. (cf.:

    caballus, canterius, mannus),

    Varr. R. R. 2, 7; Col. 6, 27 sq.; Plin. 8, 42, 64, § 154 sq.; Pall. Mart. 13; Enn. ap. Cic. de Sen. 5, 14 (Ann. v. 441 ed. Vahlen); Plaut. Bacch. 1, 1, 39; id. Men. 5, 2, 109; Cic. Rep. 1, 43; 1, 7, 9 et saep.:

    equus = equa,

    Varr. R. R. 2, 7, 11.—Offered as a sacrifice to Mars, Paul. ex Fest. p. 81, 16, and p. 178, 24 sq. Müll.; cf. Prop. 4 (5), 1, 20; and v. October: EQVO PVBLICO ORNATVS, EXORNATVS, HONORATVS, etc.; or, ellipt., EQVO PVBLICO, very often [p. 654] in inscriptions; v. Inscr. Momms. 73; 459; 445; 1952; 2456;

    2865 al.—In another sense: equi publici,

    post-horses, Amm. 14, 6.—Equo vehi, advehi, ire, desilire, equum conscendere, flectere, in equum ascendere, equo citato, concitato, etc., see under these verbs.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of cavalry, in the phrase, equis virisque (viri = pedites; cf. eques and vir), adverb., with horse and foot, i. e. with might and main, with tooth and nail, Liv. 5, 37; Flor. 2, 7, 8;

    also: equis, viris,

    Cic. Phil. 8, 7, 21; id. Fam. 9, 7; cf. Nep. Hamilc. 4;

    and in the order, viris equisque,

    Cic. Off. 3, 33.—
    2.
    Transf., of race-horses:

    ego cursu corrigam tarditatem tum equis, tum vero, quoniam scribis poëma ab eo nostrum probari, quadrigis poeticis,

    i. e. in prose and poetry, Cic. Q. Fr. 2, 15, a (see the passage in connection).—
    C.
    Transf.
    1.
    In plur. (like hippoi in Homer), a chariot, Verg. A. 9, 777.—
    2.
    The wind, Cat. 66, 54; Val. Fl. 1, 611.—
    3.
    In mal. part., Hor. S. 2, 7, 50; Petr. 24, 4; App. M. 2, p. 122; Mart. 11, 104, 14.—
    D.
    Prov.: equi donati dentes non inspiciuntur, we don't look a gift horse in the mouth, Hier. Ep. ad Ephes. prooem.—
    II.
    Meton.
    A.
    Equus bipes, a sea-horse, Verg. G. 4, 389;

    Auct. Pervig. Ven. 10: fluviatilis,

    a river-horse, hippopotamus, Plin. 8, 21, 30, § 73.—
    B.
    Equus ligneus, like the Homeric halos hippos, a ship, Plaut. Rud. 1, 5, 10.—
    C.
    The Trojan horse, Verg. A. 2, 112 sq.; Hyg. Fab. 108; Plaut. Bacch. 4, 9, 12; Prop. 3 (4), 1, 25; Hor. C. 4, 6, 13 al.—
    * 2.
    Trop., of a secret conspiracy, Cic. Mur. 37, 78.—
    D.
    A battering-ram, because shaped like a horse;

    afterwards called aries,

    Plin. 7, 56, 57, § 202.—
    E.
    The constellation Pegasus, Cic. N. D. 2, 43, 111 sq.; Col. 11, 2, 31; Hyg. Astr. 2, 18; 3, 17.—
    F.
    Equus Trojanus, the title of a play of Livius Andronicus, Cic. Fam. 7, 1, 2 al.

    Lewis & Short latin dictionary > equus

  • 11 habilis

    hăbĭlis, e, adj. [habeo, II. B. 2.], that may be easily handled or managed, manageable, suitable, fit, proper, apt, expert, light, nimble, swift (class.).
    I.
    Lit.:

    (calcei) habiles et apti ad pedem,

    Cic. de Or. 1, 54, 231; cf.:

    (natura homini) figuram corporis habilem et aptam ingenio humano dedit,

    id. Leg. 1, 9, 26;

    res aptae, habiles et ad naturam accommodatae,

    id. Fin. 4, 20, 56:

    brevitate habiles gladii,

    Liv. 22, 46, 5:

    ensis,

    Verg. A. 9, 305:

    arcus,

    id. ib. 1, 318:

    pharetra ad tela,

    Val. Fl. 3, 607:

    frameae,

    Tac. G. 6:

    currus,

    Ov. M. 2, 531:

    aratrum,

    Tib. 1, 9, 7:

    naves velis,

    Tac. A. 2, 6:

    corpus habilissimum quadratum est, neque gracile neque obesum,

    the most convenient for managing, treating, Cels. 2, 1; cf.:

    materia levis est et ad hoc habilis,

    Sen. Q. N. 1, 7:

    atque habilis membris venit vigor,

    i. e. making supple, Verg. G. 4, 418:

    (bos) nec feturae habilis nec fortis aratris,

    fit, proper for, id. ib. 3, 62:

    terra frumentis,

    Col. 2, 2, 20; cf.:

    Aegyptum ut feraciorem habilioremque annonae urbicae redderet,

    Suet. Aug. 18:

    pinguibus hae (vites) terris habiles, levioribus illae,

    Verg. G. 2, 92:

    rudem ad pedestria bella Numidarum gentem esse, equis tantum habilem,

    Liv. 24, 48, 5; cf.:

    ducenta fere milia peditum, armis habilia,

    able to bear arms, Vell. 2, 110, 3:

    nondum portandis habiles gravioribus armis,

    Sil. 11, 588.—
    II.
    Trop.: sunt quidam ita in iisdem rebus habiles, ita naturae muneribus ornati, ut, etc., apt, expert, skilful (= capax), Cic. de Or. 1, 25, 115:

    acutior atque habilior ad inveniendum,

    Quint. 6, 3, 12:

    numquam ingenium idem ad res diversissimas habilius fuit,

    Liv. 21, 4, 3:

    exercitus non habilis gubernaculo,

    not easy to govern, Vell. 2, 113, 2: negotia expedita et habilia sequuntur actorem, Sen. de Ira, 3, 7: et vicina seni non habilis Lyco, not suited (on account of her age), Hor. C. 3, 19, 24:

    non habiles Colchi,

    i. e. uncivilized, rude, Val. Fl. 7, 231.—
    (β).
    Poet., with inf.:

    plaudentique habiles Caryae resonare Dianae,

    Stat. Th. 4, 225; Luc. 3, 553.—Hence, adv.: hăbĭlĭter, handily, aptly, expertly, skilfully, easily (very rare):

    scutum parvum habiliter ferens,

    Liv. Epit. 57:

    ut elephantis, sicut nos equis, facile atque habiliter utantur,

    Mel. 3, 7; Dig. 34, 2, 20.

    Lewis & Short latin dictionary > habilis

  • 12 Iris

    Īris, is or idis (acc. Irim, Verg. A. 4, 694: Irin, Ov. and App.), f., = Iris, the goddess of the rainbow, daughter of Thaumas and Electra, the sister of the Harpies, and the swift-footed messenger of the gods:

    Irim de caelo misit Saturnia Juno,

    Verg. A. 5, 606; 4, 700; 9, 803; Ov. M. 1, 271; 11, 631; 14, 830 al.— Voc. Irī, Ov. M. 11, 585.—
    II.
    Transf.
    A.
    The rainbow: Irin vulgo arcus esse aiunt, quando imago solis vel imago lunae umidam et cavam nubem densamque ad instar speculi colorat, etc., App. de Mundo, 16, p. 64, 10; cf. Sen. Q. N. 1, 3, 1 sqq.:

    iris erat in circuitu sedis,

    Vulg. Apoc. 4, 3; Amm. 20, 11, 26. —
    B.
    A sweet-smelling plant, perh. the sword-lily, Plin. 21, 7, 19, § 40; Col. 12, 27; 12, 53, 2; Pall. 1, 37, 2. —
    C.
    (Iris stone.) A precious stone, prob. a very pure six-sided prismatic crystal, Plin. 37, 9, 52, § 136. —
    D.
    A river that flows into the Euxine Sea, Plin. 6, 3, 3, § 8; Val. Fl. 4, 600.

    Lewis & Short latin dictionary > Iris

  • 13 laudo

    laudo, āvi, ātum, 1, v. a. [laus], to praise, laud, commend, extol, eulogize, approve (cf.: celebro, praed co).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.: omnes mortales sese laudarier optant, Enn. ap. Aug. Trin. 13, 6 (Ann. v. 551 Vahl.):

    coram in os te laudare,

    to praise to one's face, Ter. Ad. 2, 4, 5; cf.:

    in faciem,

    Lact. 3, 14, 7:

    vituperare improbos asperius, laudare bonos ornatius,

    Cic. de Or. 2, [p. 1043] 9, 35:

    et efferre aliquid,

    id. ib. 2, 75, 304:

    rationem,

    id. Fam. 5, 20, 4:

    sententiam alicujus,

    id. Sest. 34, 74:

    laudantur exquisitissimis verbis legiones,

    id. Phil. 4, 3, 6:

    legem ipsam,

    id. Leg. 3, 1, 2:

    magnifice,

    id. Brut. 73, 254:

    agricolam laudat juris peritus,

    praises him as happy, extols his happiness, Hor. S. 1, 1, 9; so,

    diversa sequentes,

    id. ib. 1, 1, 3; 109: volucrem laudamus equum, praise as swift, i. e. for swiftness, Juv. 8, 57:

    laudatur dis aequa potestas,

    id. 4, 71.—Part. as subst.:

    prava laudantium sermo,

    Sen. Ep. 123, 9.— Pass. with dat.:

    numquam praestantibus viris laudata est in una sententia perpetua permansio,

    Cic. Fam. 1, 9, 21:

    Germanicus cunctis laudatus,

    by all, Tac. A. 4, 57 fin.:

    herba laudata Eratostheni,

    Plin. 22, 22, 43, § 86:

    laudataque quondam ora Jovi,

    Ov. M. 2, 480.—
    * (β).
    Poet., with object.-gen.:

    laudabat leti juvenem,

    pronounced him happy on account of his death, Sil. 4, 260.—
    (γ).
    With in and abl.:

    in quo tuum consilium nemo potest non maxime laudare,

    Cic. Fam. 4, 7, 2:

    juvenes laudari in bonis gaudent,

    Quint. 5, 12, 22:

    scriptores iamborum saepe in illis laudantur,

    id. 10, 1, 9.—
    (δ).
    Pass. with inf. ( poet.):

    extinxisse nefas Laudabor,

    Verg. A. 2, 585.—
    (ε).
    With quod:

    quod viris fortibus honos habitus est, laudo,

    Cic. Rosc. Am. 47, 137:

    laudat Africanum Panaetius, quod fuerit abstinens,

    id. Off. 2, 22, 76:

    jamne igitur laudas, quod de sapientibus alter Ridebat, etc.,

    Juv. 10, 28:

    non laudans, quod non in melius, sed in deterius, convenitis,

    Vulg. 1 Cor. 11, 17.—
    (ζ).
    With quoniam:

    utrumque laudemus, quoniam per illos ne haec quidem genera laude caruerunt,

    Cic. Brut. 30, 116.—
    (η).
    With cum (very rare):

    te quidem, cum isto animo es, satis laudare non possum,

    Cic. Mil. 36, 99:

    jam id ipsum consul laudare, cum initiatam se (Hispala) non infitiaretur,

    Liv. 39, 12, 7.—
    (θ).
    With si:

    consilium laudo artificis, si munere tanto Praecipuam in tabulis ceram senis abstulit orbi,

    Juv. 4, 18.—
    B.
    In partic.
    1.
    To pronounce a funeral oration over a person:

    quem cum supremo ejus die Maximus laudaret,

    Cic. Mur. 36, 75; id. Q. Fr. 3, 8, 5.—
    2.
    In medicine, to recommend as a remedy:

    apri cerebrum contra serpentes laudatur,

    Plin. 28, 10, 42, § 152; 29, 3, 12, § 54.—
    3.
    To praise, compliment, i. e. dismiss with a compliment, leave, turn from ( poet.):

    laudato ingentia rura, Exiguum colito,

    Verg. G. 2, 412: cf.:

    probitas laudatur et alget,

    Juv. 1, 74 —
    II.
    Transf., to adduce, name, quote, cite a person as any thing:

    laudare significat priscā linguā nominare appellareque,

    Gell. 2, 6, 16; cf.: laudare ponebatur apud antiquos pro nominare, Paul. ex Fest. p. 118 Müll.:

    id ut scias, Jovem supremum testem laudo,

    Plaut. Capt. 2, 3, 66:

    quem rerum Romanarum auctorem laudare possum religiosissimum,

    Cic. Brut. 11, 44:

    auctores,

    id. de Or. 3, 18, 68; cf.:

    ut auctoribus laudandis ineptiarum crimen effugiam,

    id. ib. 3, 49, 187: auctore laudato, Cod. 8, 45, 7.—Hence, laudātus, a, um, P. a., extolled, praiseworthy, esteemed, excellent:

    laudari a laudato viro,

    Cic. Fam. 5, 12, 7; Naev. ap. Cic. Fam. 15, 6, 1:

    omnium laudatarum artium procreatrix,

    Cic. de Or. 1, 3, 9:

    hunc ubi laudatos jactantem in sanguine vultus videt,

    Ov. M. 5, 59:

    olus laudatum in cibis,

    Plin. 22, 22, 33, § 74.— Comp.:

    saccharon et Arabia fert, sed laudatius India,

    Plin. 12, 8, 17, § 32.— Sup.:

    laudatissimus caseus,

    Plin. 11, 42, 97, § 241:

    virgo laudatissima formae dote,

    Ov. M. 9, 715.—Hence, adv.: laudātē, laudably, admirably:

    regias domos laudatissime ebore adornans,

    Plin. 36, 6, 5, § 46 (al. lautissime).

    Lewis & Short latin dictionary > laudo

  • 14 pervolo

    1.
    per-vŏlo, āvi, ātum, 1, v. n.
    I.
    Lit.
    A.
    To fly through or about a place:

    aedes,

    Verg. A. 12, 473:

    aërium iter,

    Ov. F. 2, 252:

    rumor agitatis pervolat alis,

    id. ib. 6, 527:

    Flaminiam,

    Juv. 1, 61.—
    B.
    To fly to a place: Pegasus in nitentem pervolaturus aetheram, Poët. ap. Aug. Music. 3, 3: animus velocius in hanc sedem pervolabit, Cic. Rep. 6, 26, 29.—
    II.
    Transf., of swift motion in gen., to fly or dart through, to pass quickly over or through:

    perque volare mare ac terras (of the sun's beams),

    Lucr. 4, 203:

    sex et quinquaginta milia passuum cisiis pervolavit,

    Cic. Rosc. Am. 7, 19:

    totam urbem,

    Juv. 6, 398; cf.:

    axe citato Flaminiam,

    id. 1, 60.
    2.
    per-vŏlo, vŏlui, velle, v. n., to wish greatly, to be very desirous (rare but class.):

    obtunso ore nunc pervelim progredire Senem,

    Plaut. Cas. 5, 1, 9:

    scire ex te pervelim,

    Cic. Sull. 7, 23:

    quem videre pervellem,

    id. Att. 11, 14, 3:

    mihi ignosci pervelim,

    id. ib. 1, 1, 3.—In tmesi:

    ibi te quam primum per videre velim,

    Cic. Att. 15, 4, 2:

    pervelle aliquid videre,

    Liv. 39, 43:

    illud pervelim, proditum falso esse, etc.,

    id. 8, 18, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > pervolo

  • 15 praevelox

    prae-vēlox, ōcis, adj., very fleet or swift (post-Aug.):

    praevelocibus camelis fugientes,

    Plin. 11, 31, 36, § 111:

    memoria,

    Quint. 11, 2, 44.

    Lewis & Short latin dictionary > praevelox

  • 16 rapidus

    răpĭdus, a, um, adj. [rapio], tearing away, seizing.
    I.
    Lit. (very rare, and only poet.):

    ferae,

    Ov. H. 10, 96; 11, 111 (but in Lucr. 4, 712, the correct read. is rabidi leones).—Of hunting-dogs:

    agmen,

    a tearing, fierce pack, Ov. M. 3, 242; cf. Lucr. 5, 890. —Of fierce, consuming heat:

    aestus,

    Verg. E. 2, 10:

    sol,

    id. G. 1, 92:

    Sirius,

    id. ib. 4, 425:

    flamma,

    Ov. M. 2, 123:

    ignis,

    Verg. G. 4, 263; Ov. M. 7, 326; 8, 225; 12, 274.— Of a consuming pyre, Ov. Tr. 1, 7, 20.—As epithet of the sea (qs. devouring), Tib. 1, 2, 40 (al. rabidus).—
    II.
    Transf., tearing or hurrying along, swift, quick, rapid (the predom. and class. signif.; esp. freq. in the [p. 1523] poets).
    1.
    Of waters:

    fluvius,

    Plaut. Bacch. 1, 1, 52; id. Men. prol. 64 sq.:

    torrens,

    Verg. A. 2, 305:

    amnis,

    Hor. S. 1, 10, 62; Lucr. 1, 14:

    flumen,

    Caes. B. C. 1, 50; Hor. S. 2, 3, 242; Tib. 1, 2, 44 Huschk. N. cr.; Quint. 6, 2, 6 al.; cf.:

    lapsus fluminum (along with celeres venti),

    Hor. C. 1, 12, 9:

    Tigris,

    id. ib. 4, 14, 46:

    procellae,

    Prop. 2, 16 (3, 8), 45:

    undae (as a mere epitheton ornans),

    Ov. M. 7, 6.— Sup.:

    flumen,

    Caes. B. C. 1, 50 fin.
    2.
    Of other hurrying, rapidly moving things:

    turbo,

    Lucr. 6, 668; cf.

    venti,

    Verg. A. 6, 75:

    Notus,

    Hor. C. 1, 28, 21:

    ignis Jovis,

    Verg. A. 1, 42:

    sol,

    Hor. C. 2, 9, 12; cf.:

    axis (solis),

    Ov. F. 3, 518:

    orbis,

    id. M. 2, 73; and:

    caelum,

    Stat. Th. 1, 197:

    equi,

    Ov. F. 5, 592; cf.:

    volucris rapidissima,

    id. M. 2, 716:

    manus,

    Verg. A. 8, 442:

    currus,

    id. ib. 12, 478; cf.

    cursus,

    id. ib. 12, 683:

    agmen,

    Tac. H. 2, 30; cf. Verg. A. 11, 906:

    bella,

    Claud. Cons. Stil. 1, 188:

    impetus,

    Flor. 4, 7, 12:

    venenum,

    i. e. quickworking, Tac. A. 12, 67; so,

    virus,

    id. ib. 13, 15 fin.:

    pestis,

    Sil. 7, 351:

    vires,

    id. 4, 678. —
    B.
    Trop., hurried, impetuous, vehement, hasty:

    oratio,

    Cic. Fin. 2, 1, 3:

    rapidus in consiliis,

    over-hasty, precipitate, Liv. 22, 12 fin.:

    rapidus proelia miscet,

    Sil. 1, 266:

    rapidus in urbem vectus,

    Tac. H. 2, 54.— Hence, adv.: răpĭdē, acc. to II., hurriedly, hastily, quickly, rapidly:

    dilapsus (fluvius),

    Cic. Leg. 2, 3, 6:

    iter confecit (along with festinanter),

    Suet. Calig. 43.— Comp.:

    eo rapidius... venit Rigodulum,

    Tac. H. 4, 71.— Trop.: quod (pathêtikon) cum rapide fertur, sustineri nullo pacto potest, Cic. Or. 37, 128.

    Lewis & Short latin dictionary > rapidus

См. также в других словарях:

  • swift — intelligent, smart, bright    I m not very swift when I try to do calculus. I usually fail …   English idioms

  • Swift Vets and POWs for Truth — Swift Vets and POWs for Truth, formerly known as the Swift Boat Veterans for Truth (SBVT), was a political group (527 group) of American Swift boat veterans and former prisoners of war of the Vietnam War, formed during the 2004 presidential… …   Wikipedia

  • swift´ness — swift «swihft», adjective, adverb, noun. –adj. 1. moving very fast; able to move very fast: »a swift horse, a swift automobile. SYNONYM(S): fleet, speedy, rapid. 2. made or done at high speed; quick: »a swift pace, the swift clicking of the… …   Useful english dictionary

  • swift´ly — swift «swihft», adjective, adverb, noun. –adj. 1. moving very fast; able to move very fast: »a swift horse, a swift automobile. SYNONYM(S): fleet, speedy, rapid. 2. made or done at high speed; quick: »a swift pace, the swift clicking of the… …   Useful english dictionary

  • Swift S-1 — Role Aerobatic glider Manufacturer Swift Ltd. Designer …   Wikipedia

  • swift — swift1 [swıft] adj [: Old English;] 1.) happening or done quickly and immediately ▪ My letter received a swift reply. ▪ She shot a swift glance at Paul. swift to do sth ▪ They were swift to deny the accusations. 2.) [only before noun] moving, or… …   Dictionary of contemporary English

  • Swift (textiles) — For other uses, see Swift (disambiguation) A swift is a tool used to hold a skein of yarn while it is being wound off. Swift. The Oxford English Dictionary . 2nd ed. 1989.] It has an adjustable diameter so that it can hold skeins of many sizes,… …   Wikipedia

  • Swift — For other uses, see Swift (disambiguation). Swifts Common Swift, Apus apus Note wing shape different from swallows Scientific classification …   Wikipedia

  • Swift Current, Saskatchewan — Infobox Settlement official name = Pagename other name = native name = nickname = settlement type = motto = imagesize = image caption = Halifax Provisional Battalion fording a stream near Swift Current, Saskatchewan, 1885. flag size = image seal… …   Wikipedia

  • Swift Gamma-Ray Burst Mission — Infobox Space telescope name = Swift Gamma Ray Burst Mission ( Swift ) caption = (credit: NASA) organization = NASA major contractors = alt names = nssdc id = location = orbit type = height = 600 km period = 90 min velocity = accel gravity =… …   Wikipedia

  • Swift, Jonathan — born Nov. 30, 1667, Dublin, Ire. died Oct. 19, 1745, Dublin Irish author, the foremost prose satirist in English. He was a student at Dublin s Trinity College during the anti Catholic Revolution of 1688 in England. Irish Catholic reaction in… …   Universalium

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»